انواع منحنی پمپ و سیستم

در این مقاله می خواهیم با انواع منحنی های پمپ و سیستم آشنا شویم. برای درک بهتر این موضوع لازم است اول با مفهوم منحنی پمپ و منحنی سیستم آشنا شویم و از تاثیرات آن با خبر شویم. اگر با مفهوم هر کدام از این منحنی ها آشنا نباشیم و یا مورد توجه قرار ندهیم به طور قطع انتخاب های نادرستی هم در هنگام انتخاب پمپ ها خواهیم داشت.

در واقع این منحنی ها هستند که اطلاعات لازم را جهت انتخاب پمپ به ما می دهند. اگر بخواهیم برای یک سیستم انتقال سیال از مخزنی به مخزن دیگر پمپ انتخاب کنیم کافی است هد استاتیک سیستم را بدست آوریم و با در نظر گرفتن میزان دبی که لازم داریم پمپ مناسب را انتخاب کنیم.

اما در بسیاری از موارد شما با یک سیستم بسته و یا دارای خروجی مواجه هستید که چندین پمپ و تجهیزات دیگر مانند صافی ها شیر های یکطرفه شیر های شبکه و غیره در سیستم قرار دارند. در این موارد عملکرد هر کدام از این پمپ ها نسبت به هم اهمیت پیدا می کند و هنگام انتخاب هر کدام از این پمپ ها باید تاثیرات سیستم را بر پمپ بدانید. در این موارد است که توجه کردن به هر کدام از منحنی های پمپ و سیستم اهمیت بالایی پیدا می کند.

در ادامه با انواع منحنی ها آشنا می شویم و متوجه می شویم هر کدام از این منحنی ها چه اطلاعاتی را در اختیار ما قرار می دهند.

منحنی سیستم

به منحنی که دبی سیال را بر حسب هد کلی سیستم نشان می دهد منحنی سیستم گفته می شود.

منحنی عملکرد پمپ

منحنی عملکرد پمپ، رابطه ی بین هد و توان مصرفی و راندمان و npsh بر حسب تغییرات دبی می باشد. در اصل این منحنی مکان هندسی نقاطی است که پمپ در آن شرایط می تواند نرخ دبی معینی را با در نظر گرفتن ارتفاع جابجا کند.

جهت مشاهده انواع پمپ انتقال سیالات اینجا کلیک کنید

انواع منحنی پمپ

منحنی هد و دبی پمپ

نسبت رابطه دبی و هد پمپ، با هم معکوس است. و با افزایش هد از میزان دبی کاسته می شود.

منحنی صعودی ( RISING )

این منحنی نشانگر آن است که در این پمپ با افزایش هد برداشت، دبی پیوسته کاهش می یابد

منحنی نزولی ( DROPPING )

این منحنی نشان می دهد که حداکثر هد پمپ در نقطه دبی صفر اتفاق نمی افتد.

منحنی تیز ( STEEP )

این نوع منحنی بیان می کند که تغیرات هد این پمپ بین نقطه صفر دبی و نقطه حداکثری ( BEP ) زیاد است.

منحنی تخت ( FLAT )

در این پمپ ها تغییرات هد پمپ نسبت به تغییرات دبی نا چیز می باشد و گاهی در قسمتی از منحنی هد تاقریبا ثابت است.

منحنی پایدار ( STABLE )

در این پمپ ها همواره به ازائ هد پمپاژ یک دبی ثابت وجود دارد. اگر خطی از هر هد دلخاه موازی محور دبی رسم کنیم صرفا در یک نقطه منحنی را قطع می کند.

منحنی ناپایدار ( UNSTABLE )

در این پمپ ها ممکن است به ازائ هد پمپاژ بیش از یک دبی وجود داشته باشد. اگر خطی از هر هد دلخاه موازی محور دبی رسم کنیم ممکن است در بیش از یک نقطه منحنی را قطع کند.

جهت مشاهده انواع پمپ طبقاتی اینجا کلیک کنید

جهت مشاهده انواع پمپ انتقال سیالات خاص اینجا کلیک کنید

منحنی توان مصرفی

با بار اضافی ( OVERLOADING )

چنانچه با افزایش دبی به طور مستمر توان مصرفی پمپ شکل صعودی داشته باشد به آن منحنی با بار اضافی اطلاق می شود.

بدون بار اضافی ( NON OVERLOADING )

چنانچه با افزایش مستمر دبی پمپ، توان مصرفی ثابت باشد به آن منحنی بدون بار اضافی گفته می شود.

منحنی راندمان

منحنی راندمان پمپ از شروع تا انتها نقطه کارکرد پمپ شامل تغییراتی است که توسط شرکت سازتده هر پمپ ارائه می شود.

راندمان در محدوده ای از منحنی هد و دبی بهحداکثر خود می رسد که به اختصار به آن بهترین نقطه عملکرد ( BEP ) گفته می شود.

منحنی NPSH

این منحنی دبی مورد نیاز پمپ در قسمت چشمی پروانه را تعیین می کند. جهت جلو گیری از پدیده کاویتاسیون ( گیر افتادن هوا لای پره های پروانه پمپ ) NPSHa سیستم همواره باید NPSHr سیستم بیشتر باشد.

نقطه عملکرد پمپ در منحنی

پمپ ها میتوانند در شرایط مختلفی از نظر دبی و هد ( تمامی نقاطیکه روی منحنی دبی _ هد پمپ قرار دارند ) کار کنند. به نقطه خاصی از تظر دبی و هد که پمپ در آن نقطه کار می کند، نقطه عملکرد پمپ گفته می شود که توان الکتروموتور، بازده ومقدار ارتفاع مکش مثبت خالص ( NPSH ) را تعیین می کتد. این نقطه از تقاطع منحنی سیستم با منحنی عملکرد پمپ به دست می آید.

بنابراین نقطه عملکرد هر پمپ محل تلاقی منحنی سیستم و منحنی پمپ است. حال پمپی را که محل تلاقی منحتی سیستم و منحنی عملکرد آن دبی مورد نظر را تامین کند و همچنین نقطه عملکرد آن در محدوده BEP باشد را انتخاب میکنیم.

اهمیت انتخاب پمپ در محدوده BEP

برای توضیح این موضوع ابتدا باید با طریقه عملکرد پمپ سانتریفیوژ آشنا شویم. آب پس از ورود به چشمه پروانه سرعت گرفته و سپس به سمت دیواره محفظه پمپ هدایت می شود.

پروانه پمپ به صورت خارج از مرکز در داخل حلزونی پمپ نصب شده است که همین امر سبب تبدیل سرعت به فشار خواهد شد. در زمانی که پمپ در محدوده BEP عمل می نماید عوامل سرعت و فشار و سطح در تمام محفظه با یکدیگر متناسب خواهد بود و بار های شعاعی نیز در حالت تعادل است.

نیروی شعاعی داخل محفظه پمپ

آب پس از خروجاز پروانه به داخل پوسته سر پمپ وارد می شود. طراحی قسمت حلزونی پمپ بر اساس یک دبی خاص است. بار شعاعی هیدرولیکی با توجه به سرعت غیر یکنواخت سیال در محفظه پمپ ایجاد می شود. ( تغییر سرعت از  A_H ) این سرعت نابرابر، فشار متغیری حول شافت به وجود می آورد. اختلاف فشار در دو نقطه مقابل نسبت به محور، سبب ایجاد نیرویی می شود که به نیروی شعاعی معروف است.

به طور کلی در یک پمپ سانتریفیوژ میزان نیروی شعاعی به شکل ظرف جمع کنتده و دبی عبوری از پمپ بستگی دارد. این نیرو در نقطه BEP به حداقل می رسد. این موضوع هم از نکات مهم در مورد انتخاب پمپ با نقطه عملکرد در محدوده BEP می باشد.

برقاب صنعت

گروه صنعتی برقاب صنعت ارائه دهنده انواع مقالات و مشاوره تخصصی جهت انتخاب پمپ ها در سیستم های مختلف و متفاوت می باشد.

تهران، خیابان سعدی جنوبی، پاساژ سعدی قدیم واحد ۴٫۶

تلفن تماس: ۳۶۶۱۳۷۷۴